Spelbeschrijving
In Nord staat elke speler aan de leiding van een stam op één van de eilanden van de zogenaamde Lofoten, een eilandengroep voor de noordkust van Noorwegen. Het bewuste eiland heet Vestvågøy, een eiland met veel gebergten, fjorden en bossen, volledig omringd door de Zwarte Zee. De spelers zetten alsmaar meer arbeiders en vissers in, deze zullen andere vestigingen aanvallen of te vriend maken, maar om te winnen zal je je vestiging ook goed moeten onderhouden. Zo zal je twee keer grondstoffen en twee keer voeding moeten leveren.
Aan het begin van het spel heeft elke speler één jarl (= hoofdman) en een soldaat in één van de vestigingen staan, dit is de basis van waaruit je dit spel zal beginnen. Als je aan de beurt bent kan je slechts kiezen tussen twee mogelijke acties: nieuwe soldaten in het spel brengen of een vreemde jarl ontvoeren. Als je kiest voor de eerste actie kan je aan het begin van je beurt een schatkaart uitspelen met een actie, als je deze niet gebruikt zullen ze aan het einde punten opbrengen. Daarna kan je enkele soldaten inzetten, op land of op zee, zolang ze verbonden zijn met een vestiging waar je minstens één soldaat hebt staan, al kan deze verbinding ook bestaan uit soldaten van een tegenstander. Na het inzetten van je soldaten wordt er gecontroleerd of je hierdoor een verbinding hebt gemaakt met een andere vestiging en of je daarbij aan de voorwaarden voldoet om aan te vallen. Daarvoor moet je een soldaat hebben staan in de vestiging waar je aanval begint, je mag nog geen soldaat hebben staan in de aan te vallen vestiging en de twee vestigingen mogen nog niet verbonden zijn vooraleer je soldaten geplaatst werden. Als er aan één van deze voorwaarde niet voldaan wordt gebeurt er niets en wordt het een vereniging genoemd. Bij een aanval worden alle eigen soldaten op de kortste route tussen beide vestigingen weggenomen en verdeeld volgens aangegeven op een samenvattingskaartje. Hierdoor zullen sommige soldaten sterven maar komen er ook soldaten in beide vestigingen te staan, afhankelijk van de lengte van de verbinding. Daarna gaat het spel gewoon verder. De andere mogelijke actie dat je kan doen is een vreemde jarl ontvoeren, je kan daarbij een hoofdman van een tegenstander of één van de 4 neutrale hoofdmannen ontvoeren. Om deze actie te kunnen uitvoeren moet je ook aan enkele voorwaarden voldoen, zo moet je in die vestiging minstens 2 soldaten hebben staan en bovendien nog eens de meerderheid aan soldaten hebben. Daarnaast moet er een verbinding zijn tussen de vestiging en de kleine drakenboot, zoals steeds kan een verbinding (ook) bestaan uit soldaten van je medespelers. De vreemde jarl komt samen met de gestorven soldaten in de drakenboot en levert 10 tot 20 punten op, hoe meer overleden soldaten er al in de boot staan, hoe meer punten de jarl zal opleveren!
Als de drakenboot vol is of wanneer een speler geen van beide acties kan uitvoeren volgt er een puntentelling. Twee keer is die puntentelling gebaseerd op de grondstoffen die je kan voorzien in al je vestigingen, twee keer krijg je punten naar gelang het aantal soldaten dat je kan voeden in je vestigingen. Om punten te scoren tijdens de eerste puntentelling moet je minstens 1 soldaat in een vestiging hebben staan en mag je niet de minste soldaten hebben. Vervolgens kan je punten verkrijgen als je soldaten die op berg- en bosgebieden verbonden zijn met deze vestiging, en ook hier geldt dat een verbinding (ook) kan bestaan uit soldaten van een tegenspeler. Bij de andere puntentelling wordt er voor elke vestiging gekeken hoeveel voedsel er kan verzameld worden in de omliggende velden. De vestiging zelf, een bezet bosgebied en een vissersboot leveren elk 1 voedsel op. Alle spelers in die vestiging kunnen gebruik maken van het verzamelde voedsel, ook al zorgde een andere speler daarvoor. Het aantal soldaten dat je kan voeden levert punten op in het kwadraat. Soldaten die je niet kan voeden moeten weggehaald worden en tellen uiteraard niet mee bij de puntentelling. Na de vierde puntentelling eindigt het spel en volgt er nog een kleine telling voor het aantal verzamelde schatkaarten.
De schatkaarten kan je gebruiken om een extra actie uit te voeren maar je kan ze ook opsparen voor de puntentelling aan het einde van het spel. Je krijg dan punten voor het aantal verschillende schatten dat je verzamelde, maar ook voor setjes van minstens 3 dezelfde schatten. Je krijgt drie schatten aan het begin van het spel, door soldaten op zandgebieden te plaatsen kan je nieuwe schatten verzamelen. Diegene die na deze puntentelling de meeste punten heeft wint het spel.
Voor gevorderden is er alvast ook een uitbreiding voorzien. Zo kan je bij het samenstellen van het eiland de achterkant van de tegels gebruiken voor een moeilijkere variant en kunnen de neutrale hoofdmannen vervangen worden door bijzondere hoofdmannen. Je kan ze alle vier in één spel gebruiken al wordt er aangeraden om maar 1 of 2 van deze figuren te gebruiken zodat het overzichtelijk blijft. Tussen deze hoofdmannen heb je o.a. Ragnar die tijdens het spel schatkaarten verzamelt telkens zijn vestiging wordt aangevallen, van zodra iemand Ragnar ontvoert worden zijn schatten verdeeld onder diegenen die minstens één soldaat aanwezig hebben in zijn vestiging. Ook Thorstein, Floki en Eirik hebben een bijzondere eigenschap.
Onze mening
Deze preview van Nord is misschien wel de moeilijkste die ik tot hier toe schreef, en dat omwille van de uiteenlopende reacties van onze medespelers. Laat ook duidelijk zijn dat dit een prototype is, vele dingen kunnen nog verandert worden in de uiteindelijke versie.
Nord is een abstract en strategisch spel met heel veel mogelijkheden. De spelregels zijn in principe niet zo erg moeilijk maar door alle voorwaarden en bijkomende regeltjes wordt het toch een hele uitleg, zoals duidelijk te zien is aan de lengte van onze spelbespreking. Ondanks al die regels heb je tijdens het spelen nochtans niet het gevoel dat het moeilijk is, wat een heel groot pluspunt is. In principe komt het erop neer dat je in je beurt ofwel nieuwe soldaten inzet (99% van de gevallen) ofwel een vreemde hoofdman ontvoert, af en toe komt daar dan een aanval uit voort. Het spel is ook voorzien van handige samenvattingskaarten, zowel de mogelijke acties als de beschrijving van een aanval en van de puntentellingen zijn erg duidelijk samengevat met afbeeldingen. Hoe vaker je het spel speelt, hoe meer tactieken en strategieën je ontdekt, het spel wordt er steeds beter op. In het begin denk je al gauw dat je niets nuttig kan doen, maar al gauw blijkt dat je juist heel veel mogelijkheden hebt. Je moet steeds afwegen wat je gaat doen: als je een andere vestiging aanvalt worden je soldaten van het bord genomen, en misschien wil je ze liever nog even laten staan tot na de volgende puntentelling? Het is best wel even wennen dat verbindingen ook door andere spelers kunnen gemaakt worden, soms zal je zelf een verbinding willen maken om te voorkomen dat een tegenspeler kan aanvallen, maar andere keren wil je dat juist niet! Je probeert ook te voorkomen dat een tegenspeler één van de hoofdmannen kan afvoeren, want dat levert meteen heel wat punten op, tegelijkertijd probeer je die uiteraard zélf te ontvoeren, maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het zorgt voor grote concurrentie in de vestigingen, want zowel voor het afvoeren van een jarl als voor de grondstof-puntentelling wil je liefst de meerderheid halen (al is het maar om te voorkomen dat je tegenstander punten scoort). De interactie in dit spel is dus zeker aanwezig. Daarnaast is er ook het dilemma van de schatkaarten, de acties die je er mee kan doen zijn leuk, maar misschien niet sterk genoeg in vergelijking met het aantal punten dat ze zan het einde kunnen opbrengen. Je zal dus goed moeten afwegen wat je er mee wilt doen. Tijdens onze speelsessies is het meermaals voorgekomen dat een speler in het spel geen enkele schatkaart gebruikte.
Het eiland wordt groter naarmate het aantal spelers toeneemt, echter waren we niet bij alle spelersaantallen even overtuigd. Met twee spelers vonden we het erg goed: veel mogelijkheden en veel interactie, het eindigt altijd nipt. Ook met drie spelers viel het spel wel in de smaak en waren ook onze medespelers erg enthousiast. Ons 4-spelerspel viel echter helemaal tegen, deze medespelers vonden er niets aan. Lag het aan het feit dat we met vier waren? Deden we iets verkeerd? Geen idee waar het aan lag. Op een gegeven moment leek het spel vast te zitten en hadden sommige spelers echt geen mogelijkheden meer. Jammer, want het spel dat we eerder zo goed vonden leek nu opeens niets meer. We willen het zeker nog een keer met vier spelers spelen om te ontdekken waaraan het lag, want met twee/drie spelers waren we wel overtuigd. Het positieve aan het spel is de interactie en de tactische mogelijkheden (los van die sessie met vier spelers), hetgeen het moeilijkste leek waren de vele voorwaarden zoals wanneer wel/niet aanvallen. Ook een groot pluspunt is het variabele bord, je kan het eiland elke keer anders vormen en de vestigingen op andere plaatsen leggen waardoor het spel elke keer verschillend zal zijn.
Als je aan expertspellen denkt dan denk je al gauw aan een erg lange speelduur. Dat is bij Nord toch niet het geval, het neemt zo ongeveer een uurtje in beslag, wat voor ons toch een groot pluspunt is. Als je het spel eenmaal onder de knie hebt is die kleine uitbreiding erg leuk, het voegt alleen maar leuke dingen toe en het maakt de strijd en de concurrentie alleen nog groter, al raden we wel aan deze uitbreiding bij een eerste speelbeurt weg te laten. Over het materiaal en de illustraties kunnen we nog niet veel zeggen aangezien we een prototype speelden, maar de spelregels zien er alvast mooi en duidelijk uit.
Aanvulling: We hebben het probleem van ons 4-speler-spel voorgelegd aan de auteurs, en aan de hand van de problemen dat we gehad hebben vermoeden zij dat we pech hebben gehad tijdens de opstelling. We hadden namelijk veel bossen en stranden waardoor het spel vast kwam te zitten. Dit is het nadeel van de variabele opstelling. Ze gaan in de spelregels enkele voorbeeldopstellingen toevoegen om dit probleem in de toekomst te vermijden. Daarnaast geven ze ook aan dat het spel met 4 spelers inderdaad heel anders speelt, onze voorkeur voor Nord gaat dus uit naar een spel met 2/3 spelers.
Conclusie: Wij zijn alvast heel benieuwd naar het eindresultaat, het spel heeft zeker potentieel.
Nord
Auteurs: Johannes & Rolans Goslar
Uitgeverij: Kronberger Spiele
Aantal spelers: 2 – 4
Tijdsduur: ± 30 – 60 min.
Vanaf 12 jaar
Let op: Dit spel is nog NIET verkrijgbaar in de winkel. Je kan het backen op de crowdfunding website Spieleschmiede: Nord op Spieleschmiede