Spelbeschrijving

Grand Austria Hotel speelt zich af in Wenen, in het begin van de 20ste eeuw. Je waagt je kans als hotel uitbater, de concurrentie is niet min maar er zijn vast genoeg gasten om te overleven in deze branche. Kan jij jouw kleine hostel ombouwen tot een waardevol hotel? Één ding is zeker: je zal hard moeten werken, misschien wat personeel in dienst moeten nemen, kamers opmaken, drank en hapjes voorzien, …

Het spel bestaat uit 7 ronden, in elke ronde kom je twee keer aan de beurt. De startspeler rolt alle dobbelstenen en sorteert ze volgens hun waarde. Als je aan de beurt bent mag je één van de beschikbare gasten in je restaurant inviteren (en indien nodig betalen), daarna neem je een dobbelsteen en voer je de bijhorende actie uit. Met de waarden 1 en 2 kan je voedsel en drank verkrijgen, met een 3 laat je één of meerdere kamers opmaken tegen een kleine vergoeding. Met de hogere waarden kan je personeel, geld en/of keizerlijke punten verzamelen, die laatste zijn van belang aan het einde van de oneven ronden (op de eerste na). Het aantal beschikbare dobbelstenen van een bepaalde waarde bepaalt steeds hoe vaak je de actie kan doen en hoeveel je ervoor krijgt. Het is ook toegelaten om te passen, waarbij je één dobbelsteen in de vuilbak legt. Nadat iedereen twee keer aan de beurt is geweest worden de overige dobbelstenen opnieuw gedobbeld en krijgen alle spelers die gepast hebben de mogelijkheid alsnog een actie uit te voeren.

Voedsel en drank kan je meteen voorschotelen aan je huidige klanten of bewaren in je keuken, in dat laatste geval zal je later nog moeten betalen om op te dienen. Een tevreden klant (die z’n bestelde menu ontvangen heeft) kan je vervolgens naar één van de opgemaakte kamers leiden. Die klant levert je niet alleen overwinningspunten maar ook een mooi extraatje op, verschillend van klant tot klant. Dat kunnen extra keizerlijke punten zijn, maar ook geld, personeel, nieuwe klanten, punten, voedsel of drank enz. Na de 3de, 5de en 7de ronde komt de keizer langs en moet je hotel voldoende keizerlijke punten behaald hebben. Als je aan zijn strenge eisen voldoet krijg je een bonus, in het andere geval word je gestraft. De wijze waarop hij beloont/straft is tijdens elke speelsessie anders. Tenslotte zijn er ook nog de politieke kaarten, drie opdrachten waarmee je een heleboel extra punten mee kan scoren, vooral als je er in slaagt om de opdracht als eerste te volbrengen. Na 7 ronden volgt de puntentelling. Hoe meer bezette kamers, hoe meer punten, maar ook personeelsleden en keukenrestjes leveren nog iets op. Ontevreden gasten in je restaurant wil je liever niet, ze kosten je aan het einde vijf minpunten. De speler met de meeste punten wint het spel.

Onze mening

De lay-out en het materiaal deed ons alvast watertanden, dit is meestal het type spellen dat we zeer goed kunnen appreciëren. En dat was het ook! Een eerste speelsessie smaakte meteen naar meer. Het principe van ‘ik kies een dobbelsteen en voer de bijhorende actie uit’ kennen we uiteraard van Yspahan, het feit dat het aantal dobbelstenen met die waarde nu ook invloed heeft op de actie zelf is dan weer bijzonder. Thematisch klopt het verhaal helemaal, alles zit zo logisch in elkaar dat de verschillende acties gewoon een logische opeenvolging zijn. Je inviteert klanten, serveert ze iets lekkers, maakt een mooie kamer op en hopla, de centjes rollen binnen! De keuze zit eerder in de kleine dingen: Wélke klanten inviteer je in je restaurant? De ene levert meer punten op, de andere misschien een betere actie… Wélke hotelkamers ga je opmaken? Hoe hoger in je hotel, hoe duurder, maar hoe meer punten aan het einde. Door bepaalde compartimenten volzet te krijgen verdien je ook vaak iets extra, maar dan speelt de kleur van je klanten weer een belangrijke rol, … Grand Austria Hotel klasseren wij als licht expertspel, het is nét iets te uitgebreid om voor te schotelen aan een gelegenheidsspeler, maar een gedreven expertspeler vindt het vast te eenvoudig. Ook de herspeelbaarheid is een voordeel: de politieke opdrachten en de effecten van de keizer zijn steeds verschillend en hebben zeker invloed op het spelverloop. Bij ons viel het met alle spelersaantallen in de smaak.

Conclusie: Grand Austria Hotel krijgt van ons vijf sterren!

Met dank aan Mayfair Games!

Grand Austria Hotel

Auteurs: Virginio Gigli & Simone Luciani
Uitgever: Mayfair Games
Aantal spelers: 2 – 4
Tijdsduur: ± 60 min.
Vanaf 12 jaar

Spelbeschrijving

Vijf architecten krijgen een unieke kans om hun droom waar te maken en een metropool op te bouwen, elk op hun eigen manier. Klein detail: ze moeten de gebouwen allemaal op dezelfde bouwwerf halen, op = op. Probeer in de mate van het mogelijke rekening te houden met de stedenbouwkundige voorschriften, je wilt uiteraard veel punten scoren!

Elke speler ontvangt 4 architecten die genummerd zijn van 1 t.e.m. 4 en een leeg plattegrond voor zijn/haar metropool. De spelers leggen elk om beurt een architect aan de rand van de gemeenschappelijke bouwwerf. Het enige waar je rekening mee moet houden: er kan slechts één architect liggen aan elk uiteinde van een rij/kolom en een architect mag nooit naar de bouwmeester wijzen. Je mag vervolgens een tegel nemen uit de rij/kolom waar je architect naartoe wijst, de waarde van je architect bepaalt welke tegel. Op de lege plaats in de werf komt de bouwmeester te staan.  De verworven tegel kan je tenslotte in je metropool leggen in één van de gebieden waar die bewuste architect werkzaam is. De meeste gebouwen leveren je inwoners en/of energie op, die je dan weer kan benutten in andere gebouwen: een winkel heeft vb. energie nodig om te kunnen draaien, terwijl een station en een fabriek vooral mankracht vraagt. Nadat alle spelers hun vier architecten aan het werk hebben gezet eindigt de ronde, komen alle architecten terug en wordt de werf opnieuw voorzien van nieuwe gebouwen.

Na vier ronden volgt de puntentelling. Alle gebouwensoorten leveren punten op een andere manier. Flatgebouwen brengen punten op naargelang het aantal verdiepen, terwijl winkels inkomsten geven bij meer klanten. Stations wil je liefst in alle districten van je metropool, parken brengen op tussen de vele flatgebouwen en fabrieken zijn nuttig naast de winkels en havens. De speler die aan het einde de meeste punten heeft verzameld wint het spel.

Er is ook een expert variant voorzien, waarbij spelers geen eigen architecten hebben. Alle architecten (nu met waarden 1 t.e.m. 5) vormen een gemeenschappelijke voorraad waaruit alle spelers elk om beurt één architect kunnen kiezen. Het is nu dus mogelijk om meerdere keren in dezelfde ronde een architect met dezelfde waarde te kiezen. Deze variant bestaat uit vijf ronden en introduceert de kantoorgebouwen en de monumenten, opnieuw met elk hun eigen puntentelling.

Onze mening

Days of Wonder heeft ons nog maar zelden teleurgesteld en doet dat ook deze keer niet. Eenvoudige spelregels die meteen een indruk wekken dat het een erg eenvoudig spel is: je kiest een architect/gebouw en plaatst het in je stad. Iedereen kan meteen meespelen. Eens je bezig bent besef je al snel dat het niet zo eenvoudig is als het lijkt. De architect die je kiest bepaalt niet alleen welk gebouw je neemt, maar ook waar je dat gebouw mag neerzetten! En dat laatste is iets om over na te denken, want de locatie van vele gebouwen heeft een grote invloed op je eindscore, en daar draait het uiteindelijk om. Wij waren meteen enthousiast na ons eerste speelsessie. Later speelden we ook de expert variant, die maakte het alleen maar beter. Met veelspelers leggen we voortaan meteen de expert variant op tafel, de standaardversie is ideaal voor familie/gelegenheidsspelers. Het speelt vlot en werkt verslavend: er zijn zoveel mogelijkheden om je metropool op te bouwen dat je het elke keer anders kan doen, de herspeelbaarheid is dus best groot. Zowel met 2, 3 als 4 spelers is het erg leuk. Hoe meer spelers, hoe groter de concurrentie op de bouwwerf. Met twee spelers zijn er wel minder gebouwen beschikbaar maar heb je meestal meer keuze voor het plaatsen van je architecten. Verder zet de bekende uitgeverij de trend verder met een handige inlay voor al dat mooie en stevige materiaal. Top!

Conclusie: Quadropolis, een nieuw pareltje in het gamma!

Met dank aan Asmodee België!

Quadropolis

Auteur: François Gandon
Uitgever: Days of Wonder
Aantal spelers: 2 – 4
Tijdsduur: ± 45 min.
Vanaf 8 jaar

Spelbeschrijving

Taverna speelt zich af in het koninkrijk Averna. Op de dag van de heilige Sint Averna verzamelen alle inwoners in de hoofdstad om samen op kroegentocht te gaan. Van taverne naar taverne, drinken, zingen en vooral: feestvieren! Als herbergier is dit dé ultieme kans om je slag te gaan, ieders op zijn manier: eerlijk, magisch of bedrieglijk.

Als je aan beurt bent neem je één van de beschikbare consumentenkaarten, vervolgens kan je een consument (in dezelfde kleur als de gekozen kaart) in een taverne naar keuze plaatsen. Als de kleur van je cliënt overeenkomt met de gekozen plaats mag je jouw pion één stap vooruit zetten op het bijhorende consumentenspoor. Vervolgens krijgen de eigenaars van deze taverne inkomsten en kan jij gebruikmaken van de speciale krachten van één van de aanwezige figuren. Zo kan je bij de notaris aandelen kopen in de huidige taverne terwijl de Gob’Trotter voor extra gilden kan zorgen. Tenslotte heb je nog de prinses en de ambassadrice, zij helpen je aan koninklijke tegels of extra stappen op de consumentensporen.

Naast deze standaard acties zijn er nog heel wat extra’s die je kan activeren. Als de gilde van je consument overeenstemt met de gilde in de taverne heb je namelijk recht op iets extra. Dat kan wat extra inkomen zijn, maar ook een nieuwe toverkaart. Elke beurt kan je ook één van die kaarten uitspelen en zo een magische actie uitvoeren.

Het spel eindigt na 6/8 (afhankelijk van het spelersaantal) ronden, daarna volgt de puntentelling. Hiervoor wordt er gekeken naar het consumentenspoor, diegene die het hoogst gerankt is op het vooraf gekozen spoor mag als eerste kiezen op welke manier hij/zij punten zal scoren. Bij een gelijke stand geeft het volgende spoor de doorslag. Je kan er voor kiezen om punten te scoren voor je overgebleven geld, voor je aandelen, voor de uitgespeelde toverkaarten of gewoon 5 punten en één stap vooruit op élk van de consumentensporen. Dat laatste kan nog van pas komen in de tweede puntentelling, waar je per consumentenspoor nog punten verdient naargelang hoe ver je geraakt bent. De speler die daarna de meeste punten heeft wint het spel.

Onze mening

We waren erg benieuwd naar Taverna, het eerste spel van GeekAttitudeGames (Essen: The Game) kon zeker op ons enthousiasme rekenen en de illustraties van Taverna zagen er bovendien alweer veelbelovend uit. Het lezen van de spelregels ging niet zonder slag of stoot, het is best wennen aan die vele specifieke termen waarbij je in het begin moeilijk kan plaatsen over welk fiche of kaart het nu eigenlijk gaat. De eerste speelsessies waren best verwarrend: de grote lijnen zijn zo simpel, maar door de vele extra mogelijkheden zie je soms het bos door de bomen niet meer. Je kan consumenten naar een taverne brengen, maar wat krijg je nu weer extra, wat kan je daar al weer gaan doen en vooral: wat is nu eigenlijk de bedoeling? Je weet aanvankelijk niet op welke manier je punten gaat kunnen scoren, maar op alle onderdelen goed scoren wordt haast onmogelijk. Na de eerste twee speelsessies was dit het verdict: een goed expertspel met veel mogelijkheden en een interessante puntentelling. Vooral dat laatste, de eindtelling is bijzonder leuk, maar zorgt uiteraard ook voor het ongrijpbare tijdens het spel. De volgende sessies begonnen we opnieuw enthousiast aan Taverna, maar helaas werd het dan plots eentonig. Het plezier dat we ervoor hadden beleefd bleek plots vervlogen. Jammer.

Conclusie: Taverna is een goed expertspel met een interessante puntentelling maar een lage herspeelbaarheid.

Met dank aan Geek Attitude Games!

Taverna

Auteurs: Karl Marcelle
Uitgever: Geek Attitude Games
Aantal spelers: 2 – 5
Tijdsduur: ± 75 min.
Vanaf 12 jaar

Spelbeschrijving

Een echte gentleman zorgt voor goede inkomsten, sociale contacten en liefst nog wat politieke waarden. The Prodigals club is een mannenclub waar ze het tegen elkaar opnemen om juist het omgekeerde te bereiken! In plaats van al die goede eigenschappen willen ze nu af van al die bezittingen, die sociale verplichtingen en hun invloed in de politieke wereld.

Aan het begin van het spel wordt er beslist welke competities er meespelen. De eerste sessies wordt er aanbevolen slechts twee van de drie mogelijke competities te combineren, in latere sessies kan je ze naar hartenlust alle drie gelijktijdig spelen. In de eerste competitie probeer je al je waardevolle bezittingen kwijt te spelen: je eigendommen en je geld. In de andere competities wil je alle sociale contacten verbreken en zo weinig mogelijk stemmen halen bij de volgende verkiezing. Het spel wordt gespeeld over vijf rondes, of tot één van de spelers één competitie op 0 krijgt.

In de eerste fase van een ronde kunnen spelers elk om beurt een loopjongen op het speelbord zetten, je kan er o.a. kaarten mee verzamelen, maar ook bezittingen ruilen, geld uitgeven, stemmen kwijtspelen of je zo slecht gedragen zodat je op een slecht blaadje komt te staan bij de invloedrijke edelen. Daarna kunnen alle spelers hun acties uitvoeren met behulp van de verzamelde kaarten: witte kaarten kan je maar éénmalig gebruiken, zwarte kaarten kan je één keer per ronde activeren van zodra je er op je spelersbord hebt gelegd. Nadat alle acties uitgevoerd werden en de spelers weer in alle opzichten wat armer zijn geworden volgt de verkiezing in Hyde Park. De speler die deze ronde de meeste megafonen verzamelde zal heel wat stemmen verliezen, diegene met de minste megafonen krijgt er zelfs een stem bij. Tenslotte komt ook Mevrouw Beatrice nog even langs en worden alle personen die voldoen aan haar eisen iets hoger gewaardeerd, wat je natuurlijk ook graag wilt vermijden.

Na vijf ronden eindigt het spel en volgt de puntentelling. Het is belangrijk om op alle competities slecht te scoren, want uiteindelijk is het enkel jouw beste competitie die de doorslag zal geven: diegene die daar het slechtst op scoort wordt de winnaar van The Prodigals Club!

Onze mening

Last Will is zeker en vast één van de betere expertspellen in onze collectie, toch is het telkens opnieuw wennen aan de manier van spelen waarbij je niets wilt winnen maar alles wilt verliezen. The Prodigals Club zien we eerder als ‘Last Will’ voor gevorderden. De goede elementen van Last Will blijven behouden, het thema en de goede uitwerking ervan, het workerplacement-gedeelte gecombineerd met de acties. Bij alle acties ga je keer op keer op zoek naar de goede combo’s: een actie uitvoeren is één, maar meerdere symbolen verzamelen zodat je die actiekaarten optimaal kan benutten is al iets anders! Terwijl je je bij Last Will echter op één competitie focust (bezittingen) moet je je aandacht nu grondig verdelen onder twee of zelfs drie competities. Dat maakt het spel meteen heel wat uitdagender en boeiender. De combinatie van meerdere competities moet je onder de knie krijgen, hoe vaker je het spel speelt, hoe beter dat zal lukken. Het spel kent dus zeker en vast een groeimarge. Na de eerste speelsessies heb je steeds meer zin om het nog een keer te spelen, je voelt dat je er beter in wordt en je wilt nu ook graag drie competities combineren. Bovendien is er ook de mogelijkheid om The Prodigals Club te combineren met Last Will. The Prodigals Club is een spel waar we alleen maar positief over kunnen zijn, ook al ontbreekt het net die x-factor die er voor zorgt dat het bij onze favorieten hoort en veel op tafel komt.

Conclusie: The Prodigals Club is Last Will voor gevorderden!

Met dank aan Czech Games Edition!

The Prodigals Club

Auteur: Vladimir Suchý
Uitgever: Czech Games Edition
Aantal spelers: 2 – 5
Tijdsduur: ± 90 min.
Vanaf 14 jaar

Spelbeschrijving (geen spoilers)

T.I.M.E. Stories werd afgelopen jaar in Essen samen met een eerste uitbreiding geïntroduceerd. Inmiddels is er zelfs al een tweede en een derde uitbreiding beschikbaar, en er zullen er zeker en vast nog volgen! Velen dachten (en denken nog steeds): kunnen ze een spel niet meteen compleet maken, waarom moet er echt meteen een aparte uitbreiding volgen? Wel, deze keer heeft dat alles te maken met het unieke concept van T.I.M.E Stories.

De basisdoos van T.I.M.E Stories brengt je al het materiaal dat je nodig hebt om meerdere scenario’s te beleven, één verhaal zit alvast in de doos inbegrepen: Asylum. Elke uitbreidingen bevat een nieuw scenario. Elk scenario bevat een basisruimte met een aantal kaarten die jullie samen mogen doornemen. Je krijgt hier meer informatie over het verhaal, je opdracht en een aantal specifieke gebeurtenissen. Het team zal gedurende het hele spel samen bewegen tussen verschillende ruimtes, binnenin deze ruimtes beweegt uiteraard iedereen apart. Elke locatie wordt voorgesteld door een rij kaarten, door jouw pion bij een bepaalde kaart te zetten mag je de achterkant van die kaart bekijken/lezen. Vervolgens kunnen alle spelers overleggen: vertel wat je ziet en meemaakt, zonder daarbij iets te tonen of de kaart voor te lezen. Als je medespelers dat ene voorwerp zelf willen zien zullen ze dichterbij moeten komen, net als in het echt! Soms zal je voor uitdagingen komen te staan… Kan je die alleen aan of vraag je je medespelers om hulp? Jullie verbruiken één minuut om allemaal tegelijk een actie uit te voeren. Als actie kan je verplaatsen binnen dezelfde ruimte of een uitdaging aangaan. Een uitdaging staat duidelijk uitgelegd op de kaart, soms zal je iets moeten zoeken, andere keren zal je een gevecht of een gesprek aangaan, telkens d.m.v. een dobbelsteenworp. Als beloning van zulke opdrachten krijg je dan weer voorwerpen die je later in het spel nog nodig zal helpen.

Eén speelsessie wordt een ‘run’ genoemd, je zal vast en zeker meerdere runs nodig hebben om het scenario uit te spelen. Een run is ten einde als de opgegeven tijd voorbij is of als alle personages overleden zijn. Naar verwachting heb je 3 tot 5 runs nodig om het eerste scenario ‘Asylum’ uit te spelen. Van zodra je een scenario hebt uitgespeeld ben je in principe niets meer met het spel, eens je de clue weet kan je het uiteraard niet opnieuw spelen.

Onze mening

Nadat je de spelregels van T.I.M.E. Stories gelezen hebt begrijp je er eigenlijk niets van. Oké, je gaat van locatie naar locatie, en je zal uitdagingen aangaan. Maar welke locaties, welke uitdagingen, en wat is in godsnaam de bedoeling van het spel? Leg dat maar even uit aan je medespelers. Voor één keer moet je gewoon aan het spel beginnen en alles op je laten afkomen, het wordt snel duidelijk. Naarmate je meerdere ruimtes ontdekt kom je stilaan te weten wat er gebeurd is en wat er juist van je verwacht wordt. Sommige pistes brengen je op een dood spoor, andere pistes zijn dan weer heel belangrijk. Veel meer uitleg kunnen we niet geven zonder spoilers te verklappen, en dat zou zonde zijn, want het is zo’n leuk avontuur om samen te ontdekken. Het grote nadeel: alles is in’t Engels en er komt echt wel héél veel tekst bij kijken. Voor ons vormde het geen probleem, maar het is een spel dat we om deze reden niet met iedereen kunnen spelen. Het spel voelt aan als een digitaal avonturenspel, maar nu als écht GEZELSCHAP-spel. Jullie beleven dit avontuur samen en hebben elkaars hulp en ideeën zeker nodig om tot het einde te geraken. Daarom zouden we – net zoals in de spelregels – aanraden om dit spel met 3 of 4 spelers te spelen.

Wij hebben inmiddels ook een scenario met twee spelers gespeeld en kunnen dan ook bevestigen dat het verschil met een 3-spelerspel enorm is. Je speelt met twee karakters, die elk ‘gelijktijdig’ hun kaart mogen lezen, en vervolgens ook gelijktijdig moeten beslissen welke actie ze zullen uitvoeren. Hoe je het ook draait of keert: je leest eerst één kaart en beslist in je hoofd min of meer wat je gaat doen, daarna lees je pas de andere kaart. Het voordeel – in onze situatie – van dit tweepersoonsspel is dat je kan doorspelen, je hoeft niet telkens te wachten tot je 3de/4de speler kan langskomen. Het kan perfect, het avontuur blijft even leuk en spannend, maar het speelt gewoon vlotter en aangenamer met een (of twee) speler(s) meer.

Het feit dat je het spel maar één keer kan spelen (ook al ben je met één scenario gemakkelijk 4 à 5u zoet) is jammer, maar hoort nu eenmaal bij het concept. Zoals we van Space Cowboys gewoon zijn krijgen we alweer een mooie inlay, de doos is er op voorzien dat je halverwege een run het spel kan opslaan om een andere keer verder te spelen. Wij vonden het een fantastische ervaring en zijn ondertussen al vol enthousiasme begonnen aan de eerste uitbreiding!

Conclusie: T.I.M.E. Stories is niet zomaar een spel, het is een hele belevenis. Een aanrader!

Met dank aan Asmodee België!

T.I.M.E. Stories

Auteurs: Peggy Chassenet & Manuel Rozoy
Uitgever: Space Cowboys
Aantal spelers: 2 – 4
Tijdsduur: 90 min.
Vanaf 12 jaar

Spelbeschrijving

Enkele kolonisten ontdekten onlangs een groot gebied rijk aan grondstoffen en mogelijkheden. Dit nieuws klinkt als goud in de oren van enkele wereldleiders, dus sturen ze elk hun manschappen op weg om hun territorium uit te breiden. Elk volk heeft zijn unieke eigenschappen en begint op zijn manier aan het uitbouwen van hun economie. Tijdens het spel kan je punten verzamelen door bepaalde acties te nuttigen in je eigen rijk, aan het einde van het spel leveren al je gebouwen en locaties nog eens extra punten op. Bouw jij het grootste rijk en eindig je daardoor als wereldleider?

Het spel bestaat uit vijf ronden, elk van die ronden begint op zijn beurt met het ontvangen van nieuwe kaarten. Je krijgt telkens één kaart van je eigen volk, daarnaast krijgen alle spelers nog twee algemene kaarten via een open draft fase. Vervolgens krijgen alle spelers de grondstoffen die door hun volk worden geproduceerd: vrij weinig aan het begin van het spel maar steeds meer van zodra je productiegebouwen aan je rijk toevoegt. De actiefase is de belangrijkste fase van het spel, je bouwt er o.a. locaties mee in je eigen speelgebied. Productiegebouwen leveren aan het begin van de volgende rondes extra grondstoffen op, voordeel locaties geven jou een uniek voordeel doorheen het hele spel en actie locaties zijn extra acties die enkel jij kan nuttigen. Gebouwen van je eigen volk vereisen meestal iets meer grondstoffen, bovendien vragen ze vaak om één van je bestaande gebouwen (of ruïnes) te verwijderen. Een andere mogelijke actie is het sluiten van handelsverdragen: jij levert voedsel in voor de afgebeelde grondstof, ook op deze manier kan je je inkomsten tijdens de volgende productiefase omhoog krikken. Met de plunderactie kan je grondstoffen van je eigen kaarten of van de gebouwen van je tegenstander plunderen, al is een plunder actie bij een tegenstander eens zo duur. Het geplunderde gebouw kan later niet meer gebruikt worden, de kaart wordt dan ook weggelegd en gebouwen veranderen in ruïnes. Gelukkig kan je met behulp van een verdedigingsfiche elke ronde één van je locaties beter beschermen tegen de plunder actie. Tenslotte kan je ook de afgebeelde acties in je rijk nuttigen, meestal zal je met deze acties goederen omruilen of punten vergaren.

Alle spelers kunnen, elk om beurt, zo veel acties uitvoeren als ze willen. Van zodra alle spelers gepast hebben eindigt de ronde en worden alle ongebruikte grondstoffen weggelegd. Na vijf ronden eindigt het spel en krijgen alle spelers twee punten per volkslocatie en één punt per algemene locatie.

Onze mening

Imperial Settlers is één van de spellen die op SPIEL 2014 alvast veel naam maakte, we waren dan ook erg benieuwd van zodra we ontdekten dat White Goblin Games een Nederlandse versie op de markt zou brengen. Met hoge verwachtingen begonnen we aan het eerste spel, maar we werden helaas teleurgesteld. Even nuanceren: elke speler bouwt zijn eigen rijk en het is best leuk om een bepaald volk te ontdekken en uit te bouwen. Hetgeen ons vooral stoorde was het feit dat je zo weinig weet hebt van hetgeen je tegenstanders aan het doen zijn. De tekst op de kaarten is zodanig klein dat het moeilijk is om de kaarten (en vooral de eigenschappen ervan) van je tegenstander steeds opnieuw te controleren, zelfs de kaarten in het midden van de tafel zijn moeilijk te lezen. En dat terwijl er op de meeste kaarten toch wel de ruimte is voor een iets groter lettertype. Het plunderen is zo goed als het enige interactieve in het spel, maar elkaar boycotten is nu net iets wat wij meestal niet zo graag doen in een spel. Gelukkig is zo’n plunderactie niet altijd negatief te noemen, aangezien de ruïne die hierdoor gecreëerd wordt gelukkig nog gebruikt kan worden voor het bouwen van een eigen volkslocatie. De verschillende volkeren hebben elk hun eigen eigenschappen, wij vonden het best leuk om alle volkeren eens uit te proberen en merkten dat het spel zo steeds anders aanvoelde, bovendien zijn de verschillende volkeren naar ons gevoel goed uitgebalanceerd. De komende speelsessies bevestigden ons eerste gevoel: het heeft wel iets, maar het kon ons niet overtuigen. De voornaamste reden was het gevoel dat ieders zijn eigen spel speelde en enkel eens bij de tegenspelers ging kijken als hij/zij wou plunderen.

Conclusie: Imperial Settlers is een expertspel met heel wat mogelijkheden waarbij iedereen zijn eigen gangetje gaat.

Imperial Settlers

Met dank aan White Goblin Games!

Auteur: Ignacy Trzewiczek
Uitgever: White Goblin Games
Aantal spelers: 2 – 4
Tijdsduur: ± 60 min.
Vanaf 10 jaar

Spelbeschrijving

De handel gaat nog steeds goed in het verre Istanbul, zo goed zelfs dat de handelaars besloten hebben om nu ook te investeren in een nieuwe, recent ontdekte delicatesse: koffie. De stad werd uitgebreid en je zal als handelaar dus goed moeten delegeren om op de juiste momenten op de juiste locaties te zijn. Naast de activiteiten die je dagdagelijks bezighouden verzamel je nu ook koffiebonen, die kan je in het koffiehuis vervolgens omruilen voor waardevolle robijnen.

De regels van het basisspel blijven grotendeels onveranderd, er zijn uiteraard wel een aantal zaken toegevoegd. Zo telt de stad nu 20 (i.p.v. 16) locaties, bovendien worden er twee locaties vervangen door een nieuwe versie. Het Gildehuis is één van de nieuwe locaties, waar je de nieuwe ‘gildekaarten’ kan verkrijgen. Bovendien krijg je er – net als in de vernieuwde Karavaanserai – één koffieboon. In plaats van je handelaar (met assistenten) te verplaatsen kan je je beurt ook spenderen om zo’n gildekaart uit te spelen. Er zijn 20 verschillende gildekaarten, je kan er o.a. gratis een handkar uitbreidingen mee verkrijgen, maar ook koffie of bonuskaarten. Met andere gildekaarten kan je dan weer goedkoper aan robijnen of Lira geraken. In de koffiebranderij kan je op drie verschillende manieren koffie aankopen, al die koffie kan je in het koffiehuis dan weer omruilen in robijnen. Net als in het basisspel worden de robijnen alsmaar duurder, hoe vaker het koffiehuis dus bezocht wordt, hoe meer koffie je zal moeten betalen voor een robijn. In de herberg kan je één van de mogelijke acties kiezen, zo kan je o.a. een weg blokkeren met de blokkadetegel voor de prijs van twee koffiebonen. De herberg is ook dé locatie om nieuwe herbergtegels te verkrijgen, deze geven je voor de rest van het spel een bepaald voordeel.

Ook de koffiehandelaar is afgezakt naar Istanbul. Naast de gouverneur en de smokkelaar kan je dus ook de koffiehandelaar tegen het lijf lopen. Voor wat Lira of een handelswaar heeft hij misschien wel een koffieboon voor je. In tegenstelling tot het basisspel moet je nu 6 robijnen halen vooraleer het spel ten einde loopt. De speler die daar als eerste in slaagt wint het spel.

Onze mening

Het basisspel van Istanbul viel hier goed in de smaak, zoals je in mei 2014 reeds op onze website kon lezen. Nog steeds leggen we deze topper graag op tafel, we waren dan ook erg benieuwd naar deze eerste uitbreiding. Als je Istanbul Mokka & Smeergeld voor de eerste keer speelt is het vooral even wennen. Het speelbord is – met die vier extra locaties – écht wel een pak groter, je geraakt niet meer zo gemakkelijk van de ene naar de andere kant van het bord. Net zoals in het basisspel voorzien de spelregels een startopstelling, maar kan je de locatietegels voor latere speelsessies gewoon willekeurig leggen. De nieuwe gildekaarten mag je zeker niet aan je voorbij laten gaan, ze zijn niet alleen leuk maar ook heel sterk. Spelers die volop voor de gildekaarten gaan doen dus zeker voordeel, je kan af en toe dus beter halt houden in het gildehuis! Istanbul was al een goed spel op zich en had – in onze ogen – niet meteen een uitbreiding nodig. We zullen het spel dus vast en zeker ook nog zonder de uitbreiding op tafel leggen. Als je het basisspel al vaak gespeeld hebt zorgen deze nieuwe mogelijkheden en strategieën uiteraard voor een leuke en vooral ook waardevolle toevoeging.

Conclusie: Als je Istanbul nu wel gezien hebt blaast deze uitbreiding ongetwijfeld nieuw leven in de brouwerij!

Met dank aan White Goblin Games!

Istanbul Mokka & Smeergeld

Auteur: Rüdiger Dorn
Uitgever: White Goblin Games
Aantal spelers: 2 – 5
Tijdsduur: ± 60 min.
Vanaf 10 jaar

Spelbeschrijving

In Elysium zal je er alles aan doen om een plaats te verdienen tussen de Goden. Haal vele helden en zeldzame artefacten naar je rijk en ga op zoek naar krachtige combinaties. Diezelfde combinaties zal je iets later weer moeten vernietigen wanneer je de kaarten transfereert naar je Elysium om punten te verdienen.

Elysium speelt zich af over vijf tijdperken, aan het begin van elk tijdperk bezitten alle spelers vier pijlers: een rode, gele, blauwe en groene. Nadat er in de Agora 7 tot 13 kaarten werden opengelegd (afhankelijk van het aantal spelers) kunnen de spelers elk om beurt één van hun pijlers spenderen om een kaart te nemen. In elk tijdperk kan je dus drie kaarten en één Quest nemen. Elke kaart in de Agora heeft een bepaalde voorwaarde in de vorm van pijlers, de kleur(en) van pijlers die op de kaart vermeld staan moet je nog in je bezit hebben om die bepaalde kaart te kunnen nemen. Het is echter niet verplicht om ook één van die pijlers af te geven wanneer je die kaart neemt, je mag dus ook een andere kleur afgeven. Ook het nemen van de quests werkt op dezelfde manier: je moet de pijler in de kleur boven de quest nog in bezit hebben om de bijhorende quest te kunnen nemen. Alle kaarten hebben een unieke eigenschap, zo heb je o.a. kaarten met een onmiddellijk effect, maar ook kaarten met een permanent effect zolang ze bovenaan in je domein liggen. Andere kaarten kan je één of meerdere keren activeren. Dankzij de voordelen van deze kaarten kan je geld, punten, extra acties en meer verzamelen. Nadat alle spelers hun pijlers hebben ingezet verandert de beurtvolgorde, de nummers op de quests bepalen de nieuw volgorde. De quest bepaalt ook hoeveel punten, goud en transacties je mag doen. Met de transacties ga je kaarten van je domein naar je Elysium transfereren, in je Elysium zullen je kaarten punten opleveren maar kan je niet langer gebruik maken van de eigenschappen van de kaart. Van zodra je een kaart naar je Elysium brengt moet je kiezen bij welke set je de kaart gaat voegen: je kan sets per kleur of per waarde vormen. De waarde van de kaart is ook de kostprijs van deze transactie.

Elke speelsessie doen er vijf van de 8 legendes mee. Wanneer je er in slaagt om een set met de drie verschillende waarden (1, 2, 3) in éénzelfde kleur te maken krijg je de bijhorende bonusfiche t.w.v. 5 punten. De tweede speler die een set in deze kleur kan maken krijgt nog 2 bonuspunten, de volgende sets zullen geen bonuspunten meer opleveren. Wanneer je een set per waarde vormt krijg je de bijhorende bonusfiche van zodra je set twee kaarten bevat, deze bonusfiche kan je helaas ook weer kwijtraken wanneer een andere speler een groter set vormt. Na de transacties begint het volgende tijdperk. Na vijf tijdperken volgt de eindtelling. Kaarten in je domein leveren geen punten meer op, alle sets in je Elysium leveren nog 2 tot 12 punten op, afhankelijk van de soort en de grootte van je set. Wanneer de Ares legende in het spel zit kan je nog tot 16 punten verdienen met je verzamelde prestigepunten. Als je in je Elysium nog kaarten met speciale krachten liggen hebt kan je ook daar nog bonuspunten verdienen. De speler die daarna de meeste punten heeft wint het spel.

Onze mening

Een eerste speelsessie van Elysium maakte ons meteen nieuwsgierig naar meer, eens je de kaarten wat leert kennen worden de volgende sessies er alleen maar beter op. Een nominatie voor Kennerspiel des Jahres is dan ook niet niks. Dit is echt zo’n spel waar je op zoek gaat naar de ideale combinaties, er zijn zoveel kaarten die je graag wilt hebben en je kan er toch maar drie per tijdperk krijgen. Er zijn meerdere dingen waar je op wilt letten, enerzijds wil je de acties in je domein zo goed mogelijk benutten, anderzijds let je ook op de kleur en de waarde van je kaarten met het oog op de sets die je wilt vormen. Heel wat keuzes die je moet maken dus. Anderzijds ben je uiteraard ook wat afhankelijk van de kaarten die in de Agora liggen, want lang niet alle kaarten komen in het spel. Het gebeurt wel eens dat je in de eerste ronde een set begint in één bepaalde kleur en je voor de rest van het spel geen kaart in die kleur meer te pakken krijgt omdat er gewoon weinig beschikbaar zijn en/of je tegenspelers ze voor je neus wegnemen. Dat hoeft gelukkig niet te betekenen dat je het spel daardoor zult verliezen, je vindt vast wel een andere manier om een goede set te vormen. Slechts vijf van de acht legenden doen mee in één speelsessie, bovendien worden lang niet alle kaarten gebruikt tijdens een spel. Dat maakt dat de herspeelbaarheid toch wel goed zit, je gaat telkens op zoek naar nieuwe combinaties. Wij speelden het inmiddels met alle spelersaantallen en kunnen bevestigen dat het spel in alle situaties goed tot z’n recht komt. De quests zijn aangepast naargelang het aantal spelers, het enige nadeel bij twee spelers is dat er minder kaarten in de Agora komen te liggen en je (als startspeler) iets minder keuze hebt. Space Cowboys volgt de lijn van zijn vorige spellen en komt alweer met goede kwaliteit en een mooie inlay. Bovendien is er voor dit kaartspel een leuke play mat beschikbaar.

Conclusie: Elysium is een expertspel met veel variaties en veel combinatie-mogelijkheden!

Met dank aan Asmodee België!

Elysium

Auteurs: Matthew Dunstan & Brett J. Gilbert
Uitgever: Space Cowboys
Aantal spelers: 2 – 4
Tijdsduur: ± 60 min.
Vanaf 14 jaar

Spelbeschrijving

Imperialism speelt zich af tussen de 15e en de 19e eeuw. De spelers proberen al hun krachten in te zetten en machtige rijken op te richten. Daarvoor zullen ze met vele dingen rekening moeten houden, denk maar aan de economische groei en hun sociale doelen. Een sterk leger, zowel over land als over zee, is al minstens even belangrijk. Oorlog kost niet alleen veel geld, er worden dus ook andere complotten gesmeed om toch maar die landen te veroveren die je graag aan je rijk wilt toevoegen.

Aan het begin van je beurt heb je de optie om tot drie kaarten te verwijderen en vervolgens je hand aan te vullen tot vijf kaarten. Daarna kan je één van de vijf mogelijke acties kiezen, het is daarbij belangrijk dat je nooit twee keer dezelfde actie na elkaar kiest. Om te onthouden welke actie je vorige beurt hebt gekozen leg je steeds een gekleurd blokje op de gekozen actie. Met twee van deze acties kan je geld vergaren, enerzijds door belastingen te innen en één dukaat te nemen per landgebied onder jouw controle, anderzijds door de voordelen op te halen van één van de goederen waar jij in handelt. In dat geval neem je het aantal dukaten dat vermeld staat naast het aantal goederen dat jij bezit, als je de beste handelaar bent in dat type kan je bovendien nog profiteren van enkele voordelen. Met die voordelen kan je o.a. een hogere handlimiet krijgen, prestigepunten verdienen of militairen aanschaffen. Met de actie ‘intrige’ kan je één of twee kaarten uitspelen of van godsdienst veranderen. Het veranderen van godsdienst brengt enkele voordelen met zich mee (in de vorm van nieuwe goederen, prestigepunten en/of militairen) maar maakt dat je op het einde geen recht meer hebt op de 4 bonuspunten voor de katholieken. Met deze actie kan je ook gebeurtenissen uitspelen, of autoriteiten uitspelen die een negatief effect hebben op je tegenstanders of een positief effect hebben op jezelf. Met de actie ‘veroveraar’ kan je nieuwe gebieden veroveren indien je voldoet aan de voorwaarden. Meestal is de grootte van je leger (op land of op zee) daarbij van groot belang en moet je daarbovenop nog dukaten betalen, het verkregen land geeft je onmiddellijk nieuwe voordelen in de vorm van goederen, prestigepunten of nog meer militairen. Tenslotte heb je de actie waarmee je de oorlog verklaart tegen andere spelers. De aanvaller verklaart of hij aanvalt via land of via zee, de verdediger heeft daarna het recht om maximum twee oorlogskaarten te spelen om zichzelf te beschermen. De winnaar krijgt een prestige- en een overwinningspunt, de verliezer verliest een prestigepunt. Na de oorlog kiest de verdediger hoe hij de vrede gaat verklaren: dat kan door geld te betalen, een land af te geven of door prestigepunten af te geven. Indien de actieve speler de oorlog gewonnen heeft, heeft hij bovendien nog recht op een plundering waarmee hij nog extra dukaten kan verdienen.

Naast het uitvoeren van deze acties is het van groot belang om de doelstellingen in de gaten te houden.  Van zodra je voldoet aan de voorwaarden kan (moet) je deze kaart nemen en krijg je onmiddellijk overwinningspunten bij. Indien je voldoet aan meerdere doelstellingen kan je er slechts één nemen per beurt. Aan het begin van het spel zijn deze doelstellingen 1 punt waard, naarmate het spel vordert lopen deze waarden op tot 4 punten. Daarnaast kan je ook overwinningspunten halen door een oorlog te winnen, bepaalde landen te veroveren of door meer dan 10 prestigepunten te behalen. Van zodra één speler 20, 29 of 40 punten behaald (afhankelijk van het aantal spelers) krijgt elke andere speler nog één beurt en volgt de eindtelling. Daarbij wordt er op alle sporen gecontroleerd wie de meerderheid bezit, deze speler ontvangt twee punten. Ook de speler met de meeste landen en kolonies wordt beloond met 2 bonuspunten, de spelers die niet van godsdienst veranderd zijn hebben bovendien nog recht op hun 4 bonuspunten. De speler die daarna de meeste punten heeft vergaard wint het spel.

Onze mening

Het heeft lang geduurd vooraleer Imperialism op tafel verscheen. We hebben de spelregels meerdere keren doorgelezen, maar steeds gaven we het halverwege de spelregels op. De spelregels zijn dan ook zo ingewikkeld, onduidelijk en moeilijk geschreven dat het al een hele opgave was om die onder de knie te krijgen. Na die vele leesbeurten heeft ons eerste en enige speelsessie meer dan 2 uur geduurd, wat helemaal niet onze gewoonte is. De voornaamste reden is dat er nog zoveel dingen waren die onduidelijk zijn, vele kaarten moesten worden opgezocht, zelfs de basisregels over vb. de manier van oorlogvoeren werden ons niet duidelijk. Het gebeurd niet vaak dat we tijdens een speelsessie geen zin hebben om het spel af te maken en voortijdig te stoppen, maar dit is ongetwijfeld een uitzondering daarop. We hebben doorgebeten en het spel uitgespeeld tot het einde, maar zelfs dan vonden we er nog steeds niets aan en waren er nog steeds dingen niet duidelijk. Het is een heel chaotisch spel, moest het allemaal wat duidelijker zijn hadden we misschien nog enkele positieve dingen die we konden benoemen, want het principe waarbij je op al die sporen wilt vooruitgaan om zo landen/doelstellingen te claimen heeft wel potentieel. Anderzijds is het dan weer zo moeilijk om iets op te bouwen, je begint van nul en weet aanvankelijk niet goed hoe je eigenlijk moet beginnen. De lay-out van het bord ziet er voor het grote deel maar saai uit, maar de tekeningen op de kaarten zijn best fraai.

Conclusie: Imperialism is wellicht de grootste tegenvaller van het afgelopen jaar.

Met dank aan G3!

Imperialism: Road to Domination

Auteur: Konrad Perzyna
Uitgever: G3
Aantal spelers: 2 – 4
Tijdsduur: ± 120 min.
Vanaf 12 jaar

Spelbeschrijving

La Granja… de titel brengt je al meteen in de juiste sfeer. Je bent de eigenaar van een kleine boerderij nabij Esporles, Mallorca. Je wilt je eigendom uiteraard zo veel mogelijk laten opbrengen en tot een échte “Granja” omvormen. Vul je marktkarren om goederen te leveren aan de stad of lever aan ambachtsgebouwen voor nog meer voordelen.

Het spel loopt over zes ronden, elke ronde bestaat op zijn beurt uit vier fases. In de eerste fase gaan we een erfkaart kiezen om ons eigendom uit te breiden. Je kan een kaart gebruiken als akker (waar in de toekomst olijven, graan of druiven zullen groeien), maar ook als stal voor je varkens, als marktkar of voor de speciale eigenschap. Het doel waarvoor je de kaart gebruikt zal bepalen of de kaart links, rechts, boven- of onderaan je eigen spelersbord komt te liggen. Vervolgens krijg je ook inkomsten en kan je een dakfiche aankopen voor nog meer goeds. In de tweede fase, de opbrengstfase, wordt het spel echt gespeeld. De startspeler dobbelt alle dobbelstenen en legt deze bij de bijbehorende acties. Vanaf nu kunnen alle spelers elk om beurt één dobbelsteen/actie kiezen. Dit gebeurd twee keer, de overblijvende dobbelsteen bepaald tenslotte welke actie alle spelers als derde actie kunnen uitvoeren. Met sommige acties kan je o.a. varkens, oogstproducten of munten verkrijgen. Met andere acties kan je dan weer een extra erfkaart uitspelen, je oogst omzetten naar veredelde producten, vooruitgaan op het siëstaspoor of zelfs een ezel nuttigen om goederen te leveren! Al wat je tijdens deze (en de vorige) fase verzameld hebt kan je in de transportfase gaan leveren, maar eerst kiest elke speler één transportfiche. Dat transportfiche zal bepalen hoeveel goederen je mag leveren én hoeveel stappen je vooruit mag op het siëstaspoor. Het siëstaspoor bepaalt niet alleen de nieuwe spelersvolgorde maar levert je aan het einde van de ronde ook punten op. Tijdens het leveren kan je zowel aan je persoonlijke marktkarren als aan de zes openbare ambachtsgebouwen leveren.

Van zodra een levering aan een ambachtsgebouw compleet is krijg je het bijhorende ambachtsfiche. Hoe later in het spel je een levering vervolledigd, hoe meer punten je zal ontvangen. Anderzijds: hoe vroeger je levert, hoe langer je van het ambachtsfiche gebruik kan maken! Wanneer je levering aan een marktkar volledig is ontvang je een extra handelswaar én mag je één van jouw markeerstenen op een bijhorend veld op het speelbord plaatsen. In de laatste en vierde fase van elke ronde ontvang je één punt per markeersteen op het bord. Pittig detail: bij het plaatsen van je markeersteen worden alle aangrenzende stenen met een lagere waarde (en van de andere spelers) van het bord verwijderd. Ook de volgende ronden verlopen op dezelfde wijze. Je kan tijdens het spel punten verdienen bij de aankoop van dakfiches, bij het leveren aan ambachtsgebouwen en/of marktkarren, afhankelijk van het aantal markeerstenen aan het einde van elke ronde én via het siëstaspoor. Na de laatste ronde kunnen de spelers alle goederen in hun stallen verkopen, want elke vijf munten leveren namelijk nog één punt op. De speler die daarna de meeste punten heeft verzameld wint het spel!

Onze mening

De verwachtingen voor La Granja waren hoog, al sinds Essen 2014 stond deze titel hoog op onze radar. Het spel was het wachten meer dan waard, bovendien is het nu ook in het Nederlands verkrijgbaar, wat met de teksten op de kaarten toch wel een groot pluspunt is. Een eerste speelsessie kon ons nog geen 100% overtuigen, maar alle twijfels werden weggewerkt tijdens de volgende speelsessies. Daarin werd bewezen dat elk spel steeds heel verschillend kan uitdraaien, het is telkens anders en heeft dus een erg grote herspeelbaarheid. Dat is enerzijds te danken aan de grote hoeveelheid kaarten (en het kleine aantal kaarten dat je tijdens een spel op hand krijgt), anderzijds aan het gesloten zijn van verschillende ambachtsgebouwen aan het begin van het spel én door het resultaat van de dobbelstenen (= de beschikbare acties). De strategieën die wijzelf én onze medespelers toepasten waren steeds verschillend. Opvallend was dat we tijdens onze eerste spellen zeer weinig kaarten gebruikten voor de speciale actie onder aan het spelersbord, tijdens de volgende speelsessies kwamen die steeds vaker in het spel. We speelden La Granja inmiddels ook met alle spelersaantallen (op de solovariant na), alle aantallen vielen even goed mee. Op het bord is er met twee spelers uiteraard minder concurrentie bij het vervolledigen van de marktkarren, maar aangezien iedereen zo’n verschillende strategieën toepast kan dat ook gebeuren met drie of zelfs met vier spelers. Wij hebben dit dus zeker niet als een nadeel ervaren. La Granja is een spel met heel veel mogelijkheden en is toch weer heel anders dan de rest in onze collectie. Bovendien is het erg leuk dat de kaarten op eender welke locatie perfect aan je spelersbord passen. We leggen het dan ook heel graag nog vele keren op tafel!

Met dank aan 999 Games!

Conclusie: La Granja is een topper met vele mogelijkheden!

La Granja

Auteur: Michael Keller & Andreas Odendahl
Uitgever: 999 Games
Aantal spelers: 1 – 4
Tijdsduur: 120 min.
Vanaf 12 jaar