Het basisspel van Kurken bespraken we eerder al op onze website. Een spel waar spelenderwijs wordt ingezet op de automatisatie van berekeningen. De sterkste leerlingen komen hier zowaar vaak als winnaar uit, om ook hen wat uit te dagen werd de uitbreiding/variant Paardensprong ontworpen.

Paardensprong is gebaseerd op de beweging van het paard uit een schaakspel. 2 stappen in de ene richting + 1 stap in de volgende richting. Uit een rooster van 8 dobbelstenen moeten de leerlingen dus eerst gaan uitdokteren met wélke dobbelstenen ze moeten rekenen. Na 4 ‘paardensprongen’ hebben ze 4 getallen ontdekt, hiermee moeten ze net zoals in het basisspel Kurken een bewerking maken om zo op het laatste getal uit te komen. Met een 6, 3, 2 en 4 kunnen ze vb. komen op 6 : 3 x 2 = 4. De kaartjes zijn er bovendien op voorzien dat je op verschillende plaatsen kan starten en zo de moeilijkheid nog wat optrekt. Paardensprong bevat maar liefst 108 kaarten in oplopende moeilijkheidsgraad.

Ook deze uitbreiding is voorzien van een degelijke handleiding (incl. verbetersleutel). Naast de gewone spelregels worden er nog een hele reeks variatiemogelijkheden besproken om van rekenen een echt feest te maken in de klas!

Paardensprong – Kurken, Cardano Games

Op Zuiderspel 2023 maakten we kennis met het nieuwe spelconcept “Kurken”. Ik spreek bewust over een concept omdat Kurken zo veelzijdig is dat het niet te omvatten is in één spel, maar kan worden gebruikt op allerhande manieren. Met Kurken kan je op een speelse manier inzetten op automatisatie, en dat op heel wat verschillende niveaus.

Voor het basisspel gebruik je dobbelstenen, een Kurkenmat, een Kurkenbeker en voor elke speler een eigen kurk met veter eraan. Eén speler noemt een getal en dobbelt een aantal dobbelstenen, nu gaat iedereen tegelijkertijd hoofdrekenen om z.s.m. tot dat getal te komen. Je kan daarbij alle reeds geleerde bewerkingen gebruiken, en om het moeilijker te maken kan je ook verplichten om alle dobbelstenen te gebruiken. Wie van de spelers vist als eerste uit hoe je vb. een 2, 3, 4 en 5 gebruikt om 13 te maken? Wie het antwoord weet trekt zijn kurk weg en schrijft zijn oplossing op. Als de bekerhouder het weet mag hij alle nog aanwezige kurken vangen en scoort hij even veel punten als gevangen kurken! Wie als eerste 10 punten heeft, wint het spel!

Kurken wordt vergezeld van een handleiding op basis van de Bareka Rekenmuur, en zo vind je spel-aanpassingen voor alle lagen van de rekenmuur! Van getalbeelden tot cijferen en nog veel meer. Voor elk niveau staat er nauwkeurig uitgelegd hoe je Kurken kan gebruiken om in te zetten op de automatisatie. Een spelletje Kurken duurt niet langer dan 10 minuten en is daardoor ideaal om regelmatig in de klas te gebruiken.

Om het geluk van de dobbelstenen weg te laten zijn er ook voor al deze niveaus kaarten voorzien, zo kan je als leerkracht specifiek kiezen op welk niveau je je leerlingen wilt laten inoefenen.

Al het materiaal van Kurken is met veel zorg samengesteld. Wat we persoonlijk misten is een doos om al het materiaal (kaarten, speelmateriaal, handleidingen,..) samen te bewaren. Anderzijds hebben de afzonderlijke onderdelen het voordeel dat je ze afzonderlijk kan bestellen via hun website. Kurken wordt ook vergezeld van een uitbreiding “Paardensprong”, daarover later meer!

Kurken, Cardano Games, 2-6 spelers, 10 min., vanaf 6 jaar

Wie onze recensie over Rekenduo las, merkte in het filmpje op dat Hans De Zeeuw eerder al een reken kaartspel ontwierp. Je vindt Cijferstorm in 3 varianten: groep 3/4, groep 5/6 en groep 7/8. Het principe is echter hetzelfde: je hebt een aantal kaarten op hand, aan jou de opdracht om hiermee een bewerking te maken om tot het gegeven resultaat te komen!

In de gemakkelijkste versie, voor het eerste en tweede leerjaar als we naar België zouden vertalen, vind je antwoordkaarten in 2 moeilijkheidsniveaus: tot 10 en tot 20. Hoe meer kaarten je gebruikt om tot een oplossing te komen, hoe meer punten je aan het einde van het spel wint! Met 15 als uitkomst kan je 10+5 leggen, maar ook 10+2+3 of 5×2+5, … De mogelijkheden zijn eindeloos, maar iets verzinnen met de kaarten die je op hand hebt is toch niet altijd even gemakkelijk! Wel kan je het niveau gemakkelijk aanpassen aan de klas en zelf beslissen welke bewerkingen wel of niet gebruikt mogen worden.

De versie voor het derde/vierde leerjaar heeft vanzelfsprekend grotere getallen, waar je bewerkingen tot 99 mee kan maken. De laatste versie kan tenslotte tot 999, hier proberen alle spelers met dezelfde getallen een bewerking te vinden die zo dicht mogelijk ligt bij het opgegeven resultaat. Goed kunnen rekenen in één ding, maar heel creatief en out-of-the-box denken met een reeks getallen is een leuke uitdaging!

Hoewel het concept van Cijferstorm eenvoudig is en het echt een puur rekenspel is, waren Kobe en Matteo dolenthousiast hierover. Het out-of-the-box-denken maakt dat het ook in de thuissituatie leuk kan zijn voor kinderen die houden van getallen, maar daarnaast is Cijferstorm ongetwijfeld ook leuk voor op school! Je kan Cijferstorm ook online spelen, klik daarvoor hier.

Op Zuiderspel maakten we kennis met Hans De Zeeuw, een rekendocent uit Nederland. Met behulp van een reken-memory-game wilt Hans de jeugd beter laten rekenen, en zo ontstond Rekenduo!

Zoals de titel al laat uitschijnen, is rekenduo een memory spel, al raden de spelregels je aan om stapsgewijs op te bouwen. In eerste instantie liggen alle kaartjes open op tafel en laat je de kinderen beurt om beurt een correct duo (vb. 7+6 en 13) van tafel nemen. Een klein minpuntje is hier dat er geen correctietool is. Als er geen verbeterende ouder of leerkracht bij zit ontdekken kinderen pas bij het laatste kaartje dat er ergens iets niet klopte. Wanneer de sommen echter grotendeels beheerst zijn is rekenduo wél een heel fijne manier om spelenderwijs te blijven rekenen: je draait alle kaartjes om en je voegt zo een geheugen element toe aan het spel. Kobe en Matteo houden van rekenen, zij vonden het super leuk om rekenduo zo te spelen! Idealiter zitten je spelers wel min of meer op hetzelfde niveau, dat was thuis niet helemaal het geval. In schoolsituaties ben ik er van overtuigd dat rekenduo een groot succes kan zijn!

Wat rekenduo pas écht bijzonder maakt is de grote diversiteit ervan. Er zijn verschillende sets beschikbaar waardoor je niveaus van begin lagere school tot het einde van de secundaire school kan omvatten. Naast al deze niveaus kan je nog verder opdelen binnen de 4 domeinen: getallen, verhoudingen, meten & meetkunde en verbanden. Sommen, tafels, decimalen, kloklezen, breuken, inhouden, blokfiguren en noem maar op, het zit er allemaal in!

Via het Nederlandse programma Dragons Den overtuigde Hans De Zeeuw 5 investeerders van het succes van rekenduo. Vervolgens ging het rekenteam verder aan de slag en ontstond een geweldig leuke digitale memory! De kleine mankementen die we in het bordspel vonden (geen automatische verbetertool) zit in het digitale spel wél. En de diversiteit is zowaar NOG groter geworden, want digitaal is er ook een niveau voorzien voor kleuters. Wij zijn absoluut fan! Ga snel naar www.rekenduo.nl en test het zelf uit!

Onze conclusie: Rekenduo is echt een educatief bordspel, iets wat we uiteraard niet op tafel zullen leggen op een doorsnee spelletjesnamiddag. Maar kinderen die graag rekenen vinden dit ongetwijfeld leuk. Wij vinden het bordspel heel interessant om in klasgroepen te gebruiken. Om solo te spelen/oefenen is het digitale spel dan weer een topper!

Het doosje van Topic_ trok meteen onze aandacht, zonder echt goed te weten waar het eigenlijk over ging. Topic_ is een woordspelletje, een korte filler voor de taalliefhebbers onder ons! Met de dikte van de speelstapel kan je vooraf bepalen of je een kort, een gemiddeld of een langer spel wilt spelen. De spelregels zijn vervolgens in 2 minuten uitgelegd.

De bovenste kaart van de stapel bepaalt het aantal lettergrepen dat de woorden moeten hebben, vervolgens moet je op de opengedraaide kaart het thema zoeken en zo snel mogelijk een passend antwoord roepen! Voorbeelden voor het thema ‘energie’ met 3 lettergrepen: batterij, verwarming, energie,… De speler die als laatste een woord verzint krijgt de kaart als soort van strafpunt. Heel af en toe komt het voor dat het aangegeven thema niet op de kaart te vinden is, dan moet je zo snel mogelijk je hand op de stapel leggen. Ook hier wordt de laatste speler weer gestraft.

Hoewel ik bij de spelregels het gevoel kreeg dat Topic_ heel eenvoudig was, bleek tijdens het spelen dat het soms toch moeilijker was dan verwacht om op de juiste woorden te komen. Kobe merkte meteen op dat iets zoals Topic_ zeer geschikt zou zijn om op school te spelen als ze nieuwe woordenschat aanleren. Ze oefenen niet alleen op nieuwe woordenschat maar trainen ook executieve functies (reactiesnelheid, flexibiliteit en volgehouden aandacht). Taalspelletjes zijn niet helemaal ons ding, en dat is ook met Topic_ het geval, maar volgende keer dat ze op school nog eens een spelletje zoeken is Topic_ het eerste dat we voorstellen!

Topic_, Sit Down, 20 min., 2-6 spelers, vanaf 8 jaar

Lost Seas is zo’n spelletje waarvan de illustraties op de cover ons niet meteen aanspraken. Een blik op de achterkant geeft echter al snel een idee van het spel, waardoor we het toch snel een kans gaven. De spelregels zijn heel simpel, of zoals Kobe het zelf omschreef: “Dit is eigenlijk gewoon een rekenrooster!”. Juist, een rekenrooster, of een matrix. Die gaan we zo correct mogelijk proberen in te vullen!

De buitenste randen van dat rooster kiezen we deels zelf. Elke tegel heeft een makkelijke en een moeilijkere zijde, waar die laatste je vanzelfsprekend ook meer punten kan opleveren. Ga jij voor wat risico? Of speel je op safe? Aan jou de keuze! Vanaf dan worden er elke beurt 4 tegels omgedraaid waar elke speler er één van mag kiezen. Die probeer je passend in je matrix te leggen, maar eens ze neerliggen mag je achteraf geen wijzigingen meer aanbrengen. De opdrachten zijn best uiteenlopend, zo kan het gaan over het totaal aantal voorwerpen in die rij/kolom, maar ook over bepaalde soorten die er wel/niet/in bepaalde hoeveelheden moeten zijn. De spelregels zijn ook voorzien van een variant voor jongere kinderen, zij proberen dan een 4×4 veld te maken met zoveel mogelijk dezelfde elementen in een rij/kolom. Deze variant hebben wij niet uitgetest.

Lost Seas is zo’n type spel dat je snel op tafel kan leggen. Een gezonde portie geluk kan helpen, maar hoofdzakelijk draait het hier rond de juiste keuzes te maken op het juiste moment. Het thematische heeft inhoudelijk weinig te maken met het speelprincipe, waaronder het toch vrij abstract wordt. We laten het vallen in de categorie familiespellen met wat strategie. Voor kinderen in de lagere school is het bovendien heel geschikt om te leren werken met matrixen. Een absolute aanrader, wat ons betreft!

Lost Seas, Blue Orange Games, Geronimo Games, 20 min., vanaf 7 jaar

Spelbeschrijving

Hartelijk welkom in de monsterlijke muziekschool, monsters en monsteressen! Wil je graag meedoen aan het grote muziek concours? Dan kan je best nog even wat lessen volgen in deze superleuke muziekschool, je leert er luisteren, zingen, dictee, het herkennen van de verschillende klanken en instrumenten,… De tiptoi stift leidt jullie – in naam van Chromaticus musicus de XIIde, ook wel genaamd ‘directeur Krokus’ – doorheen het spel. Vooraleer je dit spel kan spelen moet je dus niet alleen het spel kopen, maar ook de tiptoi pen!

Nadat het speelbord werd klaargelegd kiezen alle spelers één van de bands uit, ze hebben elk hun eigen genre en naam: de Rocky Rockers, de Luna-Latin band, de Folky Folks, de Jazzy Jazzers en de Poppy Poppers! Iedereen meldt zich aan door op zijn band te tikken, na het welkomstwoordje van directeur Krokus laat elke band alvast horen wat ze in huis hebben. “Stop, stoop, stoooop!” roept directeur Krokus, wat een ellende voor zijn pluizige monster oren, jullie hebben duidelijk nog wat oefening nodig! De directeur zal doorheen het spel een rondleiding geven in zijn muziekschool, elke leerling-band heeft recht op twee lessen, maar vooraleer je in het klaslokaal geraakt zal je eerst naar de toonladder trap moeten luisteren om te horen in wélk klaslokaal je moet zijn. Hij speelt eerst de noot waarop hij staat (aan het begin: de DO (C). Vervolgens speelt hij de noot van de trap waar hij heen gaat (RE – MI – FA – SOL – LA – SI – DO). Heb je het verkeerd? Geen probleem, Krokus helpt je wat door te zeggen of je hoger of lager moet zijn. Als het echt niet lukt dan helpt Krokus je wel verder … oefening baart kunst! Éénmaal gearriveerd in het klaslokaal moet je goed opletten en krijg je een opdracht.

In ‘Het klassieke muzieksalon’ vertelt Professor Weetal over zijn favoriete, klassieke composities. Hij laat je luisteren naar de muziek: “Hoor jij hoe vaak de koekoek wordt uitgebeeld in dit fragment van Saint-Saens?”, “Hoor je de regendruppels in dit pianowerk van Chopin?” of “Klinkt dit muziekstuk vrolijk of droevig?”. Elke keer je in zijn lokaal komt heeft hij weer iets anders voor je klaar! In de Instrumentenwerkplaats leert de handige Renovatio Priegelaar je bij over de instrumenten: hij laat je een instrument horen en jij moet raden het welke. Soms vraagt hij je ook om alle instrumenten van een bepaalde groep (bvb. strijkers of tokkelinstrumenten) te zoeken, of instrumenten aan te duiden die bij elkaar horen. In het zanglokaal moet je leren zingen: Polyvoks Duizendzang zingt samen met het Mini-Monster-Koot een melodie voor, kan jij het goed nazingen? Ze zal soms ook vragen of je een liedje herkent, zij speelt de begeleiding (zonder dat er gezongen wordt) en jij moet op het bijhorende doe-bordje aanduiden over welk liedje het gaat! In de geluidsstudio van Presto Wervelwind leer je luisteren naar de verschillende klanken op de xylofoon. Presto speelt twee noten, was de tweede noot hoger of lager dan de eerste? Of hij speelt een toon op de xylofoon, en jij moet hem naspelen. Misschien moet je wel een mini-partituur nemen en het liedje naspelen of mag je gewoon naar hartelust improviseren. In het slagwerklokaal leert Batavius Paukenslag je de kneepjes van het vak: trommel het juiste ritme na, en vergeet de rusten niet! Af en toe traint hij ook je geheugen, hij noemt een kleur en jij speelt op de trommel van die kleur. Daarna noemt hij nog een kleur, en sla jij eerst op de eerste, daarna op de tweede trommel enzovoort. Hoe lang kan jij deze trommelketting onthouden? Tenslotte heb je nog het geluiden lokaal met de kleine Fonibert Luistervink, hij laat je geluiden horen en jij moet klikken op wat je hoort. Andere keren laat hij vier verschillende geluiden horen en moet jij zeggen welk er niet bij past, of juist welke geluiden wél bij elkaar horen! Hij heeft altijd een nieuwe opdracht voor je klaar!

Oeps, wat vliegt de tijd! Het is tijd voor de finale van het grote monster muziek concours! Gauw het podium op, Krokus: kondig onze fantastische leerlingen-bands maar aan! Elke band maakt zich klaar voor het grote optreden, hoe beter je tijdens de lessen hebt gepresteerd, hoe beter je optreden zal zijn. Wie heeft de meeste punten verdiend en krijgt het grootste applaus? Aan het einde van het concours zal directeur Krokus de winnaar bekend maken. Hartelijk gefeliciteerd! En niet vergeten: oefening baart kunst.

Onze mening

Aan het begin waren we vooral gefascineerd door de werking van de tiptoi, het is ongelooflijk hoe de stift je doorheen dit spel leidt. In de ‘ontdekkingsmodus’ vertelt de stift je niet alleen de naam van alles wat je ziet op het bord, maar ook wat meer informatie en hij laat zelfs horen hoe dat instrument klinkt! Je kan spelen op de xylofoon en de toonhoogtes die je hoort zijn correct. Het spel zelf is ook heel indrukwekkend in elkaar gestoken, er is aandacht voor vele dingen die in het muziekonderwijs worden aangeleerd. Elke keer je het spel speelt krijg je andere opdrachten, zelfs in de 8ste speelsessie kregen we nog opdrachten die we nog niet eerder hadden gehoord. De ene opdracht is al wat interessanter dan de andere, neem bijvoorbeeld de luisteropdrachten in het klassieke muzieksalon. Soms vertelt Professor Weetal eerst over een muziekstuk, hij laat je vervolgens de karakteristieke maat meetellen. Een andere keer moet je tellen hoeveel keer je ‘de koekoek’ hoort… Bij deze opdrachten gaan de kinderen actief luisteren, bij andere opdrachten is dat wat vager. Nog betere opdrachten zijn die waarbij je moet luisteren en achteraf zeggen of het feestje vrolijk verder ging of abrupt ten einde kwam: de kinderen leren dus bewust te luisteren. Als pianolerares kan ik dit soort spellen alleen maar aanbevelen, het is heel leerrijk en toch op een heel leuke manier gebracht zodat de kinderen amper beseffen dat ze iets bijleren. Anderzijds is het spel zeker niet eenvoudig, de leeftijdscategorie “4 – 7” is niet helemaal correct. Vanaf 4 jaar is heel jong voor dit spel, de maximumleeftijd 7 had er al helemaal niet moeten staan want ook een 9-jarige kan hier nog veel plezier mee beleven én veel uit leren. Maar koop jij een spel voor je 7-jarige zoon, met die maximumleeftijd op de doos?

We speelden het spel in de muziekles en de meeste kinderen vonden het geweldig. Je hoeft niets uit te leggen, de stift zegt steeds heel duidelijk wat je moet doen en hoe het in zijn werk gaat. Ook voor mij als lerares was het interessant om te zien wat de leerlingen wel/niet kunnen. In een thuis-situatie gaat die vele uitleg soms wel eens tegensteken, je hoeft niet opnieuw te horen dat Presto Wervelwind vele armen heeft en monsterlijk goed xylofoon kan spelen, je wilt liefst van al gewoon horen wat je moet doen. Een tweede speelsessie heeft dus enerzijds het voordeel dat je andere opdrachten krijgt en het spel steeds anders is, anderzijds het nadeel dat het nogal gauw langdradig wordt. Je kan de uitleg wel overslaan, maar dan heb je ook vaak de opdracht gemist en dat kan niet de bedoeling zijn. Het spel neemt wel een half uurtje in beslag, maar doordat je continu aan de slag bent beschouwen de meeste kinderen dit niet als ‘te’ lang. In een thuis-situatie is de ontdekkingsmodus dan weer heel interessant: laat de kinderen gewoon wat typen op het bord, ze leren de instrumenten kennen, op de xylofoon spelen, liedjes herkennen, … Ze kunnen helemaal alleen bezig zijn en ze kunnen het spel ook helemaal alleen spelen. Of je doet weer mee nadat ze een tijdje hebben zitten zoeken, wees maar zeker dat ze het nu al wat beter zullen kunnen!

Conclusie: De monsterlijke muziekschool is top om de kinderen al spelend wat muzikale kennis bij te brengen.

De monsterlijke muziekschool

Auteur: Kai Haferkamp
Uitgever: Ravensburger
Aantal spelers: 1 – 4
Tijdsduur: ± 30 min.
Vanaf 4 jaar